Περί ΒΑΠΕ και άλλων δαιμόνιων!

Καταρχάς μια μεγάλη εισαγωγή….


Η κάθε μας κίνηση στον σύγχρονο τεχνολογικό κόσμο έχει σαν αποτέλεσμα την κατανάλωση ενέργειας είτε το συνειδητοποιούμε είτε όχι. Όταν περπατάμε καταναλώνουμε ενέργεια που παίρνουμε από το φαγητό. Όταν ανάβουμε τα φώτα στο αυτοκίνητο καταναλώνουμε περισσότερη βενζίνη για να πάρουμε την ενέργεια που τα φώτα ξοδεύουν, και ου το καθεξής. Και φυσικά η ενέργεια δεν είναι τσάμπα. Το κόστος της μάλιστα είναι από τους κύριους παράγοντες που καθορίζουν το κόστος όλων αυτών που βλέπετε γύρω σας.

Όταν πληρώνετε ένα ευρώ στο φούρνο για μια φρατζόλα ψωμί, πληρώνετε μεταξύ των άλλων και το πετρέλαιο που έκαψε το τρακτέρ που όργωσε το χωράφι που φυτεύτηκε το σιτάρι , το πετρέλαιο που έκαψε το μηχάνημα που θέρισε και αλώνισε , το πετρέλαιο που έκαψε το εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας για να παράξει το ρεύμα που έκαψε ο μύλος που έκανε το σιτάρι, αλεύρι , και το έβαλε σε σακούλες και σακιά, τα καύσιμα που έκαψαν οι νταλίκες και τα πλοία που μετέφεραν το αλεύρι στο φούρνο, το ρεύμα που έκαψε ο φούρνος για να ζυμώσει και να ψήσει το ψωμί κτλ. Για να σηνηδητοποιήσετε δε το πόσο σημαντικό είναι το κόστος της ενέργειας στη διαμόρφωση του τρόπου ζωής του σύγχρονου κόσμου προσπαθήστε να φανταστείτε ένα κόσμο όπου η ενέργεια θα ήταν δωρεάν. Δεν θα υπήρχε πουθενά π.χ πρόβλημα λειψυδρίας. Οι ωκεανοί είναι γεμάτοι νερό όμως η αφαλάτωση είναι ενεργοβώρα και άρα ασύμφορη.Σε ένα κόσμο που η ενέργεια θα ήταν δωρεάν θα μετατρέπαμε σε καλλιεργήσιμες εκτάσεις τους πόλους και τις έρημους, πράγμα απόλυτα εφικτό τεχνικά αλλά ενεργοβώρο και άρα ασύμφορο.

Σήμερα η κύρια πηγή ενέργειας του πλανήτη είναι το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο. Τα ορυκτά αυτά καύσιμα εξορύσσονται από λίγα και πολύ συγκεκριμένα σημεία του πλανήτη ,και ο ανταγωνισμός για τον έλεγχο τους είναι μεγάλος. Πολυετείς πόλεμοι και εκατοντάδες χιλιάδες νεκροί έχουν σαν πραγματική αίτια την προσπάθεια ελέγχου από τους ισχυρούς των κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αεριού και η εξάρτηση κρατών και κυβερνήσεων από τα lobby της ενέργειας πρέπει να θεωρείτε δεδομένη.

Εκτός από την πολιτικοοικονομική πλευρά του ζητήματος, υπάρχει και η περιβαλλοντική. Υπάρχει πάντα το θέμα της μόλυνσης των θαλασσών από ατυχήματα που προκαλούν διαρροή πετρελαίου με πρόσφατο παράδειγμα την καταστροφή στον κόλπο του Μεξικού. Όμως, το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι με την καύση των υδρογονανθράκων παράγονται μια σειρά από αέρια που μολύνουν την ατμόσφαιρα και όταν παρουσιάζονται σε μεγάλες συγκεντρώσεις, κυρίως σε μεγάλες πόλεις και σε βιομηχανικές ζώνες, προκαλούν σοβαρά προβλήματα υγείας στους πληθυσμούς. Ειδικά δε το διοξείδιο του άνθρακα (CO2) που είναι το κύριο υποπροϊόν της καύσης υδρογονανθράκων, θεωρήθηκε ως ο κυρίως ύποπτος για την επιδείνωση του φαινομένου του θερμοκηπίου αρχικά, αλλά και για την «κλιματική αλλαγή» που υποτίθεται πώς υφίσταται ο πλανήτης.

Παρ όλο που νεότερες μελέτες δείχνουν ότι μάλλον, δεν είναι τελικά το CO2 που επηρεάζει το κλίμα του πλανήτη, δεν έχει και τόση σημασία μια που, ακόμα και αν η συνέχιση της καύσης του πετρελαίου μας οδηγεί στην καταστροφή, θα σταματήσει πολύ σύντομα να μας οδηγεί γενικώς, γιατί απλούστατα το πετρέλαιο θα τελειώσει σύντομα. Οι αισιόδοξοι λένε σε 50 χρόνια, οι απαισιόδοξοι σε 20. Το φυσικό αέριο που πρόσφατα μπήκε δυνατά στο ενεργειακό παιχνίδι θα δώσει μια επιπλέων ανάσα 15 ετών και μετά τέρμα. Το ότι το πετρέλαιο κάποτε θα τελειώσει, είναι γνωστό από παλιά , και από παλιά είχαν ξεκινήσει ερευνες για να βρεθεί το διάδοχο καύσιμο… και βρέθηκε πολύ σύντομα. Πυρηνική ενεργεία. Πλασαρίστηκε για κάμποσα χρόνια σαν η φτηνή καθαρή ενέργεια του μέλλοντος. Μια σειρά όμως από πυρηνικά ατυχήματα με αποκορύφωμα αυτό του Τσερνομπίλ το 1986 προσγείωσαν απότομα τα όνειρα τον υποστηρικτών της. (Πριν μερικά χρόνια η κουβέντα για το πόσο «ασφαλή» «καθαρή» και «φτηνή» είναι η πυρηνική ενέργεια, ξεκίνησε και πάλι, όμως το ατύχημα της Φουκουσίμα σήμανε ξανά σιωπητήριο….. Μην έχετε όμως αυταπάτες … θα ξανακούσετε για αυτή και μάλιστα σύντομα … θα επανέλθω στο θέμα αργότερα….)

Παράλληλα άρχισαν να αναπτύσσονται και να δοκιμάζονται οι λεγόμενες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, οι οποίες στη αρχή δημιούργησαν πολλές ελπίδες και προσδοκίες αλλά σύντομα άρχισαν να φαίνονται και τα προβλήματα τους. Λιγότερο διαδεδομένες ΑΠΕ είναι η σχετιζόμενες με την γεωθερμία και την παλιρροιακή και την κυματική ενέργεια, διεκδικούν την είσοδο τους στον ενεργειακό στίβο…..

Τα βιοκαύσιμα είναι μια πονεμένη ιστορία …. Οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις που έχουν δεσμευτεί παγκοσμίως για την καλλιέργεια βιομάζας για παραγωγή βιοντίζελ έχει εκτοξεύσει της τιμές των σιτηρών και των λιπασμάτων παγκοσμίως αυξάνοντας τον αριθμό των ανθρώπων που υποσιτίζονται και λιμοκτονούν……

Τα φωτοβολταϊκά πάνελ από την άλλη, είναι μια από τις πιο διαδεδομένες ΑΠΕ. Έχουν ιδιαίτερα υψηλό κόστος κατασκευής και χαμηλή απόδοση. Η έκταση δε που έχει πάρει τα τελευταία χρόνια η εγκατάσταση τους στη χώρα μας , σε συνδυασμό με της εξωφρενικές τιμές πώλησης της παραγόμενης ενέργειας από τα πάρκα προς τη ΔΕΗ (από 400 εως 550 ευρώ/MWh όταν η ΔΕΗ πουλάει 75 με 80 ευρώ/MWh) μας οδηγεί ολοταχώς σε μια φούσκα γιγαντιαίου μεγέθους….. Αυτό που συμβαίνει στην πραγματικότητα είναι ότι αγοράζονται από το εξωτερικό (..κυρίως από τη Γερμανία, εξού και η πρεμούρα τους για το πρόγραμμα Ήλιος ) φωτοβολταϊκά πάνελ τα οποία παράγουν ακριβό ρεύμα που υποχρεούται να το αγοράζει η ΔΕΗ και να προσπαθεί μετακυλήσει το κόστος στον καταναλωτή…. Όλο αυτό που παρουσιάζετε σαν μέρος της πράσινης ανάπτυξης είναι μια τεραστία ροη κεφαλαίων προς το εξωτερικό. Το σενάριο αυτό οδηγεί στην αύξηση των τιμολογίων ρεύματος, αλλά κυρίως στην απαξίωση της ΔΕΗ όπου θα καταντήσει προβληματική (εφόσον πουλαει φτηνότερα από ότι αγοράζει ) ώστε να πουληθεί ποιο εύκολα… Ο καινούργιος ιδιοκτήτης της ΔΕΗ βέβαια, αποκλείεται να δεχτεί να αγοράζει ρεύμα από τα φωτοβολταϊκά πάρκα με αυτές της τιμές, οπότε οι ιδιοκτήτες τους θα «κάτσουν» στον άξονα του Ζ (…που λέει και ένας γνωστός μας J ) με της τράπεζες να διεκδικούν υποθηκευμένα ακίνητα στα οποία έχουν εγκατασταθεί τα πάρκα…..

Και φτάνουμε στην Αιολική ενέργεια… Οι ανεμογεννήτριες έχουν κατά πολύ μακρότερο κόστος κατασκευής από τα Φ/Β πανελ και αρκετά καλή «θεωρητική» απόδοση. Στην πράξη η απόδοση τους περιορίζεται από το ότι συμβαίνει συχνά , όταν στο δίκτυο Η/Ε υπάρχει ζήτηση να μην φύσα αέρας όπως και το να φυσά αέρας αλλά να μην υπάρχει ζήτηση….. Για να αντιμετωπιστεί αυτό το πρόβλημα τα αιολικά πάρκα άρχισαν να συνδυάζονται με αντλησοταμιευτήρες (τεχνητά φράγματα ) και υδροηλεκτρικούς σταθμούς. Όταν υπάρχει διαθέσιμος άνεμος αλλά δεν υπάρχει ζήτηση από το δίκτυο ,με την ανεργία από τον άνεμο αντλείται νερό και γεμίζει ο ταμιευτήρας. Όταν υπάρχει ζήτηση από το δίκτυο αλλά δεν υπάρχει άνεμος ο ταμιευτήρας αδειάζει μέσο του υδροηλεκτρικού σταθμού παράγοντας την ζητούμενη ενέργεια. Με αυτόν τον τρόπο το υβριδικό αυτό σύστημα πετυχαίνει πολύ καλή απόδοση αλλά αυξάνεται το κόστος της επένδυσης και κυρίως αυξάνονται δραματικά οι επιπτώσεις στο περιβάλλον αφού απαιτείται να κατασκευαστεί φράγμα και να διαταραχτεί η φυσική ροη των υδάτων στην περιοχή.

Και τώρα ας περάσουμε στην ουσία…

Υπέρ ή κατά Τον (Β)ΑΠΕ ? Ιδού η απορία….

Τι σημαίνει αλήθεια το να είναι κάνεις κατά των (Β)ΑΠΕ ?

Ας πάρουμε ένα υποθετικό σενάριο. Ας υποθέσουμε ότι βρισκόμαστε στην Κρήτη και ότι δεν υπάρχει κανένα εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας στο νησί. Χρειαζόμαστε όμως ρεύμα και για αυτό καλούμαστε να επιλέξουμε, Θερμοηλεκτρικό σταθμό που θα καίει μαζούτ ή Φυσικό αέριο από τη μια , και ανεμογεννήτριες με αντλησοταμιευτήρες από την άλλη. Ας υποθέσουμε ότι και οι δυο μελέτες εκπονούνται ώστε να έχουμε την καλύτερη δυνατή απόδοση με τη λιγότερη δυνατή ζημιά στο περιβάλλον. Από δω και πέρα θα πρέπει ο καθένας από εσάς , διατηρώντας την άποψη που έχει σχηματίσει για το ποιο από τα δυο θα κάνει περισσότερη ζημία στο περιβάλλον η ποιο έχει μεγαλύτερο κόστος εγκατάστασης κτλ, να αποφασίσει τι θα προτιμούσε…. …..Το να είσαι κατά των (Β)ΑΠΕ σημαίνει ότι από την αρχή λες «Θερμοηλεκτρικό Δαγκωτό»…..

Εγώ δεν είμαι κατά των (Β)ΑΠΕ και άρα θέλω να το σκεφτώ το πραμα , να το μελετήσω και σίγουρα θα λάβω υπόψη μου ότι με τον Θερμοηλεκτρικό θα κρέμομαι μια ζωή από τα @ αυτών που πουλάνε το πετρέλαιο , ενώ το αεράκι είναι ντόπιο και είναι τσάμπα….. (άσε που προτιμώ από το μπαλκόνι μου να έχω θέα μια ανεμογεννήτρια από μια καμινάδα , άλλα αυτό είναι θέμα γούστου και άρα υποκειμενικό…. )

Δυστυχώς όμως η πραγματική Ζωή δεν έχει καμία απολύτως σχέση με το παράδειγμα μας, είναι απείρως ποιο πολύπλοκη και απαιτεί να υιοθετήσω μια ποιο ρεαλιστική στάση απέναντι στις (Β)ΑΠΕ

… Σας το λέω λοιπών ευθαρσώς …ΟΧΙ ΔΕΝ ΕΙΜΑΙ ΚΑΤΑ ΤΩΝ (Β)ΑΠΕ έτσι γενικά και αόριστα…

…. βεβαίως κοστίζουν …όπως όλα …

βεβαίως έχουν αρνητικό αντίχτυπο στο περιβάλλον , όπως κάθε τι που κάνει ο άνθρωπος από τότε που εγκατέλειψε τις σπηλιές…

..όμως σε καμία περίπτωση δεν είναι ούτε οι πιο ακριβές,ούτε οι πιο καταστροφικές για το περιβάλλον, τρόπος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας…. Και σε καμία περίπτωση δεν κατοικεί μέσα τους ο σατανάς ούτε τις έχει μαρκάρει ο αντίχριστος….

Προφανώς δε, όλα τα παραπάνω δεν με εμποδίζουν καθόλου ΝΑ ΕΙΜΑΙ ΚΑΘΕΤΑ ΑΝΤΙΘΕΤΟΣ ΜΕ ΤΗΝ ΑΝΕΞΕΛΕΓΚΤΗ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ (Β)ΑΠΕ ΟΠΟΥ ΚΑΙ ΟΠΟΤΕ ΓΟΥΣΤΑΡΟΥΝ ΟΙ ΕΚΑΣΤΟΤΕ ΕΠΕΝΔΥΤΕΣ, ΑΓΝΟΩΝΤΑΣ ΤΙΣ ΤΟΠΙΚΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΟΥΣ, ΜΕ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΓΗΣ ΚΑΙ ΜΕ ΚΑΤΑΣΤΡΑΤΗΓΗΣΗ ΚΑΘΕ ΕΝΝΟΙΑΣ ΣΕΒΑΣΜΟΥ ΠΡΟΣ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ….

… ψυχραιμία λοιπόν…

…και ας έχουμε στο βάθος του μυαλού μας πώς το «μαχαίρι» είναι άψυχο και ουδέτερο, δεν είναι ούτε «κάλο» ούτε «κακό» , κάποιος το έφτιαξε για να κόβουμε το ψωμί …αν κάποιος το πάρει και αρχίζει να σφάζει τον κόσμο , σίγουρα δεν φταίει το μαχαίρι …..

Υ.Γ. … αυτοί που ελέγχουν την ενέργεια στον πλανήτη, θέλουν προφανώς να συνεχίσουν να την ελέγχουν… σε έναν πλανήτη που είναι διάσπαρτος από μικρές μονάδες παραγωγής ενέργειας από το ήλιο, τον άνεμο, τα κύματα, τα ηφαίστεια κτλπ. η ενέργεια δεν είναι καθόλου ελεγχόμενη…. Αντίθετα σε έναν πλανήτη που έχει 50 μεγάλα πυρηνικά εργοστάσια η ενέργεια ελέγχεται μια χαρά … δεν είναι τυχαίο λοιπόν που οι διάφορες «μελέτες» και «αποκαλύψεις» για την άπατη με τις ΑΠΕ δεν παραλείπουν να μας «θυμίσουν» πόσο «ασφαλή» «καθαρή» και «φτηνή» είναι η πυρηνική ενέργεια…..

Υ.Γ.2 Η απόψεις που εκφράζονται στο κείμενο είναι καθαρά προσωπικές.

Μανώλης Κατσαραγάκης