Έρχεται πλήρης και απόλυτη υποταγή στις τράπεζες

 

 

 

 

 

 

του Δημήτρη Καζάκη

 

Βαδίζουμε ολοταχώς προς μια παγκόσμια πολεμική οικονομία; Αυτό φαίνεται να συμβαίνει, καθώς οι ηγέτες των μεγαλύτερων σε μέγεθος οικονομιών του πλανήτη (G-20) συναντώνται στο Μπρίσμπεην της Αυστραλίας. Η συνάντηση γίνεται χωρίς τυμπανοκρουσίες και φώτα της δημοσιότητας. Είναι, όπως θα έλεγαν οι δημοσιογράφοι, συνάντηση "χαμηλού προφίλ". Γιατί; Διότι οι λαοί δεν πρέπει να πάρουν χαμπάρι για το τι συζητιέται και τι επίκειται να συμβεί.

Το κυρίως ζητούμενο είναι ένα. Να υποταχθούν ακόμη περισσότερο οι οικονομίες στις ανάγκες των αγορών κεφαλαίου. Η παγκόσμια οικονομία δεν ανακάμπτει. Τα τρις δολάρια που διοχετεύθηκαν στις κεφαλαιαγορές μέσω κυρίως της "ποσοτικής χαλάρωσης" δεν έγιναν επενδύσεις στην οικονομία, αλλά χρηματιστική κερδοσκοπία. Και τώρα καθώς οι αγορές μετοχών και ομολόγων παραπαίουν, υπό τον άμεσο κίνδυνο ενός ακόμη ισχυρότερου κραχ, η ιθύνουσα ολιγαρχία σε ΗΠΑ και ΕΕ πιέζει αφόρητα όλες τις μεγάλες οικονομίες να ρίξουν περισσότερα χρήματα στο πηγάδι δίχως πάτο, που λέγεται χρηματαγορά.

Η "αποστολή" του Γκουρία

Παραμονές της συνάντησης του Μπρίσμπεην, βγήκε ο γενικός γραμματέας του ΟΟΣΑ, Άνχελ Γκουρία, με αποστολή να ενισχύει την πίεση λέγοντας κάτι εξωφρενικό. Η ομάδα των 20 οικονομιών θα ξεπεράσει το 2% πρόσθετη άνοδο, αν τα σχέδια κινήτρων εφαρμοστούν πλήρως. Έτσι, λέει ο Γκούρια, κρίνουν οι υπηρεσίες του ΟΟΣΑ. Παγκόσμια ακαθάριστο εγχώριο προϊόν θα μπορούσε να επεκταθεί κατά ένα επιπλέον 2,1% από το 2018. "Το μεγάλο «αν» είναι η πλήρης εφαρμογή, και αυτό δεν είναι πάντα κάτι που μπορεί κανείς να υποθέσει," είπε σε συνέντευξή του ο γ.γ. του ΟΟΣΑ.

Φυσικά, οι εκτιμήσεις αυτές για επιπλέον ανάπτυξη είναι κοινώς μπούρδες. Είναι για τα πρωτοσέλιδα των ΜΜΕ, για το φιλοθεάμων κοινό, ώστε να δικαιολογήσει η ιθύνουσα ολιγαρχία μια ατελέσφορη και καταστροφική πολιτική. Αυτό που θέλουν τα αφεντικά του Γκούρια, είναι να συνεχιστεί πάσει θυσία η "ποσοτική χαλάρωση" από τις κεντρικές τράπεζες, αλλά και να επιβληθούν νέοι, ακόμη πιο χαριστικοί, κανόνες υπέρ των μεγάλων τραπεζών.

Στο σημείο αυτό να θυμίσουμε ότι η "ποσοτική χαλάρωση" είναι μια πολιτική των κεντρικών τραπεζών, που υποτίθεται επινοήθηκε για να δώσει ώθηση στην ανάκαμψη της οικονομίας μετά την καθίζηση που υπέστει λόγω του κραχ. Να πώς ορίζει την "ποσοτική χαλάρωση" η ίδια η Τράπεζα της Αγγλίας: "Ποσοτική χαλάρωση (QE) είναι μια αντισυμβατική μορφή της νομισματικής πολιτικής, όπου μια κεντρική τράπεζα δημιουργεί νέο χρήμα ηλεκτρονικά για να αγοράσει χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία, όπως τα κρατικά ομόλογα. Η διαδικασία αυτή έχει ως στόχο να αυξήσει άμεσα τις δαπάνες του ιδιωτικού τομέα στην οικονομία και να επιστρέψει τον πληθωρισμό στο στόχο."

Με άλλα λόγια η "ποσοτική χαλάρωση" είναι μια πολιτική όπου οι κεντρικές τράπεζες δημιουργούν  νέο χρήμα από το τίποτα προκειμένου να αγοράσουν τραπεζικά και κρατικά ομόλογα. Για τι ποσά μιλάμε. Μέχρι σήμερα διοχετεύθηκαν στις αγορές ομολόγων πάνω από 8 τρις δολάρια.

Το παράδειγμα της Federal Reserve

Από την εποχή της κρίσης, η μεγαλύτερη κεντρική τράπεζη στον κόσμο, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) έχει ξεκινήσει ένα άνευ προηγουμένου πρόγραμμα αγορών περιουσιακών στοιχείων που έχει ως αποτέλεσμα στον ισολογισμό της αυξάνεται σε περισσότερα από 4.480 δισεκατομμύρια δολαρίων.

Για να πάρουμε μια ιδέα αρκεί να αναφέρουμε ότι έως 10/9/2008 ο ισολογισμός της Fed δεν ξεπερνούσε τα 925,7 δις δολάρια. Μετά επίλθε η κατάρρευση της Λίμαν Μπρόδερς και των χρηματιστηρίων. Η κεντρική τράπεζα απαντά με "ποσοτική χαλάρωση" για να μην επέλθει και δημοσιονομική κατάρρευση του ομοσπονδιακού κράτους των ΗΠΑ, αλλά και των άλλων μεγάλων τραπεζών. Έως τις 31/12/2008 ο ισολογισμός της Fed είχε ανέλθει πάνω από τα  2,2 τρις δολάρια.

Στις 31/12/2013 είχε διαμορφωθεί σε πάνω από 2,9 τρις δολάρια, ενώ στις 22/10/2014 ανήλθε σχεδόν στα 4,5 τρις δολάρια. Αύξηση πάνω από 1,5 τρις δολάρια μέσα σε λιγότερο από ένα χρόνο.

Τον φετινό Σεπτέμβριο η Fed ανακοίνωσε ότι σταματά την "ποσοτική χαλάρωση". Σαν απάντηση οι χρηματιστικές αγορές άρχισαν να πέφτουν, φτάνοντας σε σημεία οριακά του κραχ. Αυτό ανάγκασε στα τέλη Οκτώβρη την Fed να αναθεωρήσει την αρχική της απόφαση, προκειμένου να σταματήσει την κατακόρυφη πτώση των χρηματαγορών.

Τώρα στα πλαίσια της συνάντησης του Μπρίσμπεην οι ολιγάρχες θέλουν να εξασφαλίσουν ότι οι κεντρικές τράπεζες θα συνεχίσουν τις πολιτικές "ποσοτικής χαλάρωσης" χωρίς κανένα εμποδιο, ή δισταγμό. Ήδη η κεντρική Τράπεζα της Ιαπωνίας έχει αποφασίσει να ενισχύσει την πολιτική της "ποσοτικής χαλάρωσης" κατά 800 δις δολάρια. Την ίδια ώρα εξανάγκασε το μεγαλύτερο ασφαλιστικό ταμείο που διαθέτει να διοχετεύσει το 1,2 τρις δολάρια σε αποθεματικά σε αγορές μετοχών Ιαπωνικών επιχειρήσεων για να μην καταρρεύση ο χρηματιστήριο του Τόκιο. Ενώ η Ευρωπαική Κεντρική Τράπεζα έχει ανακοινώσει ότι θα αυξήσει τον ισολογισμό της κατά 1 τρις ευρώ (1,25 τρις δολάρια) σε πολιτικές αγοράς  τραπεζικών ομολόγων.

Η σκανδαλώδης "χαλάρωση"

Βέβαια, η πολιτική αυτή έχει αποδειχθεί εντελώς αποτυχημένη. Το μόνο που έκανε είναι να ενισχύσει την κερδοσκοπία με τίτλους στις χρηματαγορές και να επιτρέψει στις μεγάλες τράπεζες να καταχραστούν ανεμπόδιστα τεράστια κεφάλαια. Δεν είναι τυχαίο ότι αυτή την εποχή ξέσπασαν τα μεγαλύτερα τραπεζικά σκάνδαλα χειραγώγησης και κερδοσκοπίας όλων των εποχών. Μόλις ένα χρόνο μετά την αποκάλυψη της χειραγώγησης του διατραπεζικού επιτοκίου Λονδίνου (libor), που αφορά σε μια παγκόσμια αγοράς δανείων αξίας γύρω στα 800 τρις δολάρια, επιβαβεβαιώθηκε η εμπλοκή των μεγάλων τραπεζών και σ' ένα ακόμη μεγάλο σκάνδαλο χειραγώγησης. Στη χειραγώγηση των τιμών αναφοράς στην παγκόσμια αγορά συναλλάγματος, η οποία έχει ημερήσιο τζίρο που ξεπερνά τα 5,3 τρις δολάρια.

Τον Απρίλιο φέτος, παρουσιάστηκε μια εργασία στην Τράπεζα της Αγγλίας η οποία μετρούσε τη συνεισφορά της "ποσοτικής χαλάρωσης" στην οικονομική ανάπτυξη. Σύμφωνα με την εργασία η "ποσοτική χαλάρωση" έχει αυξήσει την ανάπτυξη κατά περίπου £ 50 δις, αλλά έχει τροφοδοτήσει επίσης τον πληθωρισμό περισσότερο από ό, τι είχε προηγουμένως εκτιμηθεί. Αυτό σημαίνει ότι για αγορές περιουσιακών στοιχείων που ισοδυναμούν με 1% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ), στο Ηνωμένο Βασίλειο δημιουργήθηκε πρόσθετη ανάπτυξη από 0,18%. Με άλλα λόγια η Τράπεζα της Αγγλίας δαπάνησε £ 375 δις για αγορές περιουσιακών στοιχείων και έτσι τόνωσε το ΑΕΠ του Ηνωμένου Βασιλείου περίπου £ 50 δις σε σημερινές τιμές.

Και μόνο από ταμιακή άποψη να το δει κανείς, η όλη υπόθεση είναι απογοητευτική. Το 2010 η κυβέρνηση ακύρωσε ένα πρόγραμμα για την ανοικοδόμηση 715 σχολείων, επειδή είχε ξεμείνει από χρήματα. Αλλά την ίδια στιγμή η Τράπεζα της Αγγλίας είχε δημιουργήσει £ 375 δισεκατομμύρια του νέου χρήματος μέσω του προγράμματος "ποσοτικής χαλάρωσης". Αντί τα χρήματα να δαπανώνται για κάτι χρήσιμο στην οικονομία και την κοινωνία, ρίχτηκαν στις χρηματοπιστωτικές αγορές για να κερδοσκοπήσουν οι τράπεζες και να αυξηθούν οι πολύ μεγάλες περιουσίες.

Αυτό αντανακλά η συμβολή στην ανάπτυξη, που ανακάλυψε η εργασία της Τράπεζας της Αγγλίας. Ανάπτυξη της χρηματιστικής κερδοσκοπίας και των πολύ μεγάλων περιουσιών. Το αποτέλεσμα είναι σήμερα να έχει διαμορφωθεί η μεγαλύτερη πόλωση ανάμεσα στον πλούτο και την φτώχεια παγκόσμια. Τουλάχιστον από την δεκαετία του 1920.

Τεράστιες κοινωνικές ανισότητες

Η ετήσια έκθεση της Crédit Suisse για τον παγκόσμιο ιδιωτικό πλούτο σε κινητές και ακίνητες αξίες, αναφέρει ότι οι άνθρωποι με καθαρή αξία περιουσίας πάνω από 1 εκατομμύρια δολάρια αντιπροσωπεύουν μόλις το 0,7% του παγκόσμιου πληθυσμού, αλλά διαθέτουν το 41% του παγκόσμιου πλούτου. Εν τω μεταξύ, εκείνοι με καθαρή αξία μικρότερη από $ 10.000 αντιπροσωπεύουν το 69% του πληθυσμού, αλλά διαθέτουν μόνο το 3% του παγκόσμιου πλούτου.

Μια νέα έκθεση που δημοσιεύθηκε από το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, κατατάσσει την αυξανόμενη ανισότητα ως την κορυφαία τάση που αντιμετωπίζει ο κόσμος για το 2015, σύμφωνα με μια παγκόσμια έρευνα σε 1.767 ηγέτες των επιχειρήσεων, της ακαδημαϊκής κοινότητας, των κυβερνήσεων και ΜΚΟ. Η ανισότητα δεν είναι μόνο ένα οικονομικό ζήτημα. Ως αξιωματούχος των Ηνωμένων Εθνών η Αμίνα Μοχάμεντ σημειώνει σε ένα πρόσφατο δοκίμιό της, που συνοδεύει την συγκεκριμένη έρευνα, ότι η ανισότητα είναι ένα μείζον πρόβλημα, εν μέρει, επειδή συνδέεται με τόσες πολλές άλλες προκλήσεις, όπως «η φτώχεια, η υποβάθμιση του περιβάλλοντος, η επίμονη ανεργία, η πολιτική αστάθεια, η βία και οι συγκρούσεις."

Σε "παγίδα φτώχειας" οι χαμηλόμισθοι

Στη Βρετανία που αναφερθήκαμε προηγουμένως διαπιστώθηκε ότι οι χαμηλότερα αμειβόμενοι εργαζόμενοι της Βρετανίας έχουν εγκλωβιστεί σε μια «παγίδα φτώχειας». Αυτό αναφέρει με μια νέα έκθεση, καθώς τρεις στους τέσσερις δεν είναι σε θέση να διαπραγματευτούν μια μισθολογική αύξηση με πραγματικούς όρους. Η έκθεση δημοσιεύτηκε την ίδια ώρα που οι υπουργοί της κυβέρνησης Κάμερον σχεδιάζουν επιπλέον περικοπές δαπανών αξίας 30 δις λιρών στερλινών, ή 38,4 δις ευρώ.

Σύμφωνα με την έρευνα από το Ίδρυμα Ρισολούσιον, που δημοσιεύτηκε αυτή την εβδομάδα, μόνο το ένα τέταρτο των εργαζομένων που ελάμβαναν χαμηλούς μισθούς το 2001 ήταν σε θέση να εξασφαλίσουν μια μισθολογική αύξηση σε πραγματικούς όρους έως το 2014. Η έκθεση αναφέρει επίσης πώς εκείνοι που έχουν κολλήσει σε χαμηλό εισόδημα είδαν τα πακέτα αμοιβών τους να αυξάνονται κατά 3,6%, ενώ εκείνοι στις υψηλότερες μισθολογικές κλίμακες είδαν αυξήσεις του 7,5% τα τελευταία 14 χρόνια.

Οφείλουμε να σημειώσουμε ότι την ίδια περίοδο το ΑΕΠ της Βρετανίας αυξήθηκε συνολικά κατά 22% σε σταθερές τιμές. Θυμίζουμε επίσης ότι οι πολιτικές στήριξης των τραπεζών εκτίναξαν το δημόσιο χρέος της Βρετανίας από το 43,7% το 2007, στο 90,6% το 2013. Ενώ το ιδιωτικό χρέος των νοικοκυριών στη Βρετανία έχει ξεπεράσει ήδη το 93% του ΑΕΠ της χώρας. Μόνο η Ιρλανδία έχει υψηλότερο ιδιωτικό χρέος νοικοκυριών ως προς το ΑΕΠ απ' όλες τις χώρες της Ευρώπης.

Γιατί λοιπόν οι κυβερνήσεις συνεχίζουν ότι "δεν υπάρχουν λεφτά" όταν πρόκειται για κοινωνικές υποδομές και δαπάνες, ενώ την ίδια στιγμή οι κεντρικές τράπεζες δημιουργούν περισσότερο νέο χρήμα από ό, τι η πιο ελλειμματική κυβέρνηση μπορεί να ξοδεύσει μέσα σε 6 μήνες; Γιατί έχει δοθεί το δικαίωμα στις κεντρικές τράπεζες να δημιουργούν νέο χρήμα όταν είναι να χρησιμοποιηθεί για φούσκες ακινήτων και για την ενίσχυση των χρηματοπιστωτικών αγορών, αλλά όχι για να κάνουμε τα πράγματα που έχουμε πραγματικά ανάγκη σαν κοινωνία;

Αφελείς ερωτήσεις θα μου πείτε. Ίσως, αλλά ξέρετε κάτι, εκτός από έναν γύρο ακόμη περισσότερης "ποσοστικής χαλάρωσης" που έχει συμφωνηθεί ήδη ανάμεσα στις μεγαλύτερες κεντρικές τράπεζες, στο Μπρίσμπεην πρόκειται να αλλάξει ριζικά η ίδια η έννοια της τραπεζικής πίστης. Αυτή την Κυριακή στο Μπρίσμπεην οι G20 θα ανακοινώσουν ότι οι τραπεζικές καταθέσεις είναι αποτελούν εφεξής μέρος της διάρθρωσης του κεφαλαίου των εμπορικών τραπεζών. Κι όχι μόνο αυτό. Συνιστούν επίσης και ένα στοιχείο της διάρθρωσης που δεν έχει άμεση προτεραιότητα.

Το κούρεμα της Κύπρου γίνεται παγκόσμιο

Τι σημαίνει αυτό πρακτικά. Ριζική ανατροπή της όλης πιστωτικής λογικής. Οι τράπεζες μέχρι πρόσφατα στηρίζονταν στην πίστη, δηλαδή στην εμπιστοσύνη που αποπνέουν πρώτα και κύρια στους καταθέτες. Οι αποταμιευτικές καταθέσεις αποτελούσαν το βασικό μέρος των υποχρεώσεων μιας τράπεζας. Όχι πια. Οι καταθέσεις συνιστούν μέρος του κεφαλαίου των τραπεζών και μάλιστα όχι πρώτης προτεραιότητας. Επομένως και οι καταθέσεις μπορούν να απομειωθούν, δηλαδή να μειωθεί η ονομαστική τους αξία, όταν η τράπεζα αντιμετωπίζει κεφαλαιακές δυσκολίες, ή μεγάλες ζημιές.

Το τι σημαίνει στην πράξη αυτό το είδαμε στην περίπτωση "κουρέματος" των καταθέσεων στην Κύπρο. Απλά αποκτά πια παγκόσμια ισχύ. Οι νέοι κανόνες σε παγκόσμιο επίπεδο θα αναγκάζουν τους πιστωτές να φορτώνονται τις τραπεζικές απώλειες, μιας και τα χρήματα των φορολογουμένων δεν επαρκούν πια για να χρησιμοποιηθούν και πάλι για τη διάσωση των τραπεζών. Η πρόταση παρουσιάστηκε από τον Μαρκ Κάρνεϊ, πρόεδρο του Συμβουλίου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας με έδρα την Ελβετία και διοικητή της Τράπεζας της Αγγλίας. Σύμφωνα με το νέο σύστημα, οι μέτοχοι και οι δανειστές των τραπεζών, όπως είναι οι ομολογιούχοι και οι καταθέτες, θα είναι οι πρώτοι στη γραμμή που θα φορτωθούν το βάρος από τις τυχόν μελλοντικές τραπεζικές ζημίες. Οι τράπεζες μπορούν επίσης να καταργήσουν τα μερίσματα και να περιορίσουν τα μπόνους στα στελέχη τους.

Στην ευρωζώνη αυτό το καθεστώς των νέων κανόνων έχει επιβληθεί με την τραπεζική ένωση και βρίσκεται εν λειτουργία από τις 4 Νοεμβρίου. Από τότε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) ανέλαβε πλήρως εποπτικές λειτουργίες και αρμοδιότητες στο πλαίσιο του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού (ΕΕΜ), κάνοντας πράξη τη μεγαλύτερη διεύρυνση της εξουσίας της από την υιοθέτηση του ευρώ. Ο ΕΕΜ αναλαμβάνει την αποκλειστική εποπτεία των 120 μεγαλύτερων τραπεζών της ζώνης του ευρώ.

Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός

Σύμφωνα με την ανακοίνωση της ΕΚΤ, «ο ΕΕΜ είναι ένα νέο σύστημα τραπεζικής εποπτείας στην Ευρώπη, το οποίο περιλαμβάνει την ΕΚΤ και τις εθνικές εποπτικές αρχές των συμμετεχουσών χωρών. Οι βασικοί του σκοποί είναι: Η διαφύλαξη της ασφάλειας και της ευρωστίας του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος, η ενίσχυση της χρηματοπιστωτικής ολοκλήρωσης και σταθερότητας, και η διασφάλιση συνεπούς εποπτείας.» Επομένως, η τραπεζική ένωση, αφορά την προστασία και τη μονομερή διάσωση των συστημικών τραπεζών, αυτών δηλαδή που στηρίζουν την ζώνη του ευρώ, έναντι οποιασδήποτε απαίτησης. 

Πιο συγκεκριμένα:

1. Όποτε κρίνεται απαραίτητο σύμφωνα με τον ΕΕΜ, ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ΕΜΣ) θα προχωρά σε άμεση ανακεφαλοποίηση των συστημικών τραπεζών, αφού πρώτα εφαρμοσθεί το γνωστό «bail in», ή αλλιώς κούρεμα καταθέσεων.

2. Εφόσον κρίνεται απαραίτητο από τον ΕΕΜ, προκειμένου να προφυλαχθεί η βιωσιμότητα της κάθε συστημικής τράπεζας, καμμία δυνατότητα δεν θα παρέχεται στον δανειολήπτη-οφειλέτη ή ακόμα και τον καταθέτη, για να προστατέψει τον εαυτό του με ένδικα μέσα που του παρέχονται από το εθνικό δίκαιο της χώρας του.

Επί της ουσίας η ΕΕ με την «τραπεζική ένωση», κάνει ακόμα ένα βήμα προς την αφαίρεση κάθε δικαιώματος από τα κράτη-μέλη, να διαχειρίζονται το εγχώριο τραπεζικό τους σύστημα. Να αποφασίζουν για τις ανακεφαλαιοποιήσεις των συστημικών τραπεζών τους και να προστατεύουν τα δικαιώματα των πολιτών τους απέναντι στην ασυδωσία των τραπεζιτών και τοκογλύφων. Όλα αυτά, θα εντάσσονται πλέον στην εποπτική αρχή της τραπεζικής ένωσης, με την Ελλάδα να καλείται να εκτελεί τις εντολές του κ. Ντράγκι, χωρίς να είναι αναγκαία η σύμφωνη γνώμη κυβερνήσεων και εθνικών κοινοβουλίων.

Πάση θυσία προστασία των τραπεζών

Μα καλά δεν βλέπουν και οι ίδιοι ότι όλο αυτό θα επιδεινώσει την κατάσταση, θα επιτείνει την καταστροφή; Εύλογη η ερώτηση. Μόνο όμως για κάποιον που δεν γνωρίζει πώς λειτουργεί το παγκόσμια σύστημα των αγορών. Η ιθύνουσα τάξη έχει να επιλέξει: Ή την προστασία των μεγάλων περιουσιών, που σήμερα εξαρτώνται - τουλάχιστον στο μεγαλύτερο μέρος τους - από την άνοδο των χρηματιστικών αγορών. Ή την προστασία της κοινωνίας. Δεν υπάρχει μέση οδός. Να γιατί οι κυβερνήσεις ενισχύουν με κάθε τρόπο την ασυδοσία του μεγαλύτερου μονοπωλιακού συμπλέγματος που γέννησαν ποτέ οι παγκόσμιες αγορές, το παγκόσμιο τραπεζικό καρτέλ.

Μόνο που σήμερα για να επιβιώσει αυτό το τραπεζικό καρτέλ μέσα από μια συνεχιζόμενη διόγκωση των αγορών κεφαλαίου, δεν αρκεί η συντριβή της ζωντανής εργασίας, ούτε η διάλυση του γνωστού "κοινωνικού κράτους". Πρέπει να ανοίξουν οι οικονομίες και τα κράτη στις δυνάμεις της αγοράς. Και σε συνθήκες όπου αδυνατούν πλέον να τα καταφέρουν με οικονομικά μέσα, όλο και περισσότερο καταφεύγουν σε πολεμικά.

"Βρισκόμαστε τώρα στη μεγαλύτερη συνεχόμενη περίοδο πολέμου στην αμερικανική ιστορία. Και όμως γίνεται ελάχιστη συζήτηση γι 'αυτό", έγραψε πρόσφατα (11/11) ο Τζέιμς Ράιζεν, βραβευμένος αμερικανός δημοσιογράφος στο tweeter του. Κι έχει δίκιο. Μπροστά στα μάτια μας καταρρέει οικονομικά και πολιτικά ολόκληρη η υφήλιος μέσα στις φωτιές μιας παγκόσμιας κρίσης, η οποία είναι αδύνατον να αναχαιτιστεί από τις δυνάμεις της αγοράς. Γι' αυτό και η ενίσχυση των αγορών κεφαλαίου, παίρνει όλο και περισσότερο τα χαρακτηριστικά του πιο ολοκληρωτικού πολέμου που έχει γνωρίσει η παγκόσμια ιστορία.
Πηγή: Δημήτρης Καζάκης