«Τέσσερις πληγές μετράει η χώρα» * οικονομική κρίση με απώλεια 1/4 του ΑΕΠ * κοινωνική κρίση με 27,3% ανεργία * οικολογική κρίση με ψήφιση εγκληματικών νόμων * πολιτική κρίση με ασύλληπτες συνέπειες για τη Δημοκρατία

Του Χ. Ι. ΠΟΛΥΧΡΟΝΙΟΥ

«Μόνο με διαγραφή σημαντικού ποσοστού του χρέους και διαμόρφωση μαζικού κινήματος από την κοινωνική βάση μπορεί να αντιμετωπιστεί η οικονομική κρίση»

Τα τελευταία έξι χρόνια η ελληνική οικονομία βιώνει μια βαθιά ύφεση άνευ ιστορικού προηγουμένου για μια ανεπτυγμένη μεταπολεμική ευρωπαϊκή οικονομία. Στα τέσσερα από τα τελευταία έξι χρόνια, η ύφεση έχει λάβει καταστροφικές διαστάσεις εξαιτίας των πολιτικών -δρακόντεια δημοσιονομική συστολή και ριζοσπαστικές διαρθρωτικές προσαρμογές- που συνόδευσαν τα λεγόμενα πακέτα «διάσωσης». Ευθύνη για την οικονομική και κοινωνική καταστροφή της χώρας φέρουν η Ευρωπαϊκή Ενωση (Ε.Ε.) και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, αλλά κυρίως οι ελληνικές κυβερνήσεις από την περίοδο του 2009, ενώ είναι βέβαιο ότι η ιστορία θα είναι εξίσου αμείλικτη για τη σκανδαλώδη επιχείρηση της ένταξης της χώρας στο ευρώ από την κυβέρνηση Σημίτη και τη λεηλασία που ακολούθησε τόσο από την «εκσυγχρονιστική κυβέρνηση» του ΠΑΣΟΚ όσο και από αυτήν επί κυβέρνησης Νέας Δημοκρατίας του Κώστα Καραμανλή.
Εν ολίγοις, η καθεστωτική πολιτική τάξη έχει παίξει καταλυτικό ρόλο στην εξέλιξη της Ελλάδας στην πιο διεφθαρμένη και βρόμικη δημοκρατία στη δυτική Ευρώπη και τη μετατροπή της χώρας, σήμερα, σε νεο-αποικία μιας γερμανοκρατούμενης Ε.Ε. υπό καθεστώς πεονίας. Σημαντική συμβολή στην κοινωνική και πολιτική υπανάπτυξη της χώρας είχαν επίσης τα κομματικά προσηλωμένα συνδικαλιστικά κινήματα, που χρησιμοποιούσαν τους εργαζομένους και τους πολίτες ως μοχλούς πίεσης για την εξυπηρέτηση των εκάστοτε ηγεσιών των εργατοπατέρων. Από την όλη ιστορία της διαστρέβλωσης της Δημοκρατίας και τη διαμόρφωση των ευρύτερων παθογενειών της ελληνικής πολιτικής κουλτούρας δεν θα μπορούσαν φυσικά να εξαιρεθούν ούτε τα συστημικά μέσα μαζικής ενημέρωσης, αλλά ούτε και ένα σημαντικό μέρος της λεγόμενης Αριστεράς, η οποία απέτυχε παταγωδώς στο να σχεδιάσει και να προωθήσει μια μετασχηματιστική πολιτική κουλτούρα. Τουλάχιστον από την πτώση του λεγόμενου «υπαρκτού σοσιαλισμού», η Αριστερά εγκλωβίστηκε σε ένα πρότυπο αντανακλαστικής πολιτικής, επηρεασμένο από αφηρημένες και κοινότοπες αντιλήψεις, χωρίς δημιουργική έμπνευση και κατανόηση των σημερινών διεθνών καπιταλιστικών εξελίξεων και συνεπώς ποτέ δεν μπόρεσε να διαμορφώσει ένα μαζικό ριζοσπαστικό κίνημα και να επηρεάσει την κοινωνία από τη βάση της.


Ως εκ τούτου, δεν πρέπει να είναι στο ελάχιστο αξιοπερίεργο το πολιτικο-κοινωνικό σκηνικό που έχει διαμορφωθεί στην Ελλάδα την περίοδο της κρίσης - δηλαδή, πλήρης απαξίωση των καθεστωτικών πολιτικών κομμάτων, άνοδος του νεοφασισμού και τεράστια ποσοστά αποχής των πολιτών από τα κοινά. Η άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ είναι καθαρά συγκυριακή και δείχνει να έχει πιάσει «ταβάνι», αφού η Ριζοσπαστική Αριστερά δεν έχει εμφανίσει την απαιτούμενη οργανωτική ικανότητα και δεν μπόρεσε σε τελική ανάλυση να έχει σημαντική πολιτική και ιδεολογική απήχηση ανάμεσα σε ένα μεγάλο ποσοστό των λαϊκών στρωμάτων, στους φοιτητές και τους ανέργους.
Με άλλα λόγια, η Ελλάδα βρίσκεται σήμερα στην οδυνηρή κατάσταση να αντιμετωπίζει ταυτόχρονα μια (α) καταστροφική οικονομική κρίση, με απώλεια του 1/4 του ΑΕΠ και την κατάρρευση του εναπομείναντος βιομηχανικού ιστού της χώρας, (β) μια τεραστίων διαστάσεων κοινωνική κρίση, η οποία χαρακτηρίζεται όχι μόνο από τα κοινώς απαράδεκτα επίπεδα της ανεργίας στο 27,3%, αλλά επίσης από τη ραγδαία διευρυνόμενη ανισότητα, την κατάρρευση της «μεσαίας τάξης» και τη μετανάστευση εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού, (γ) μια οικολογική κρίση, που θα λάβει ιδιαίτερα ανεξέλεγκτες διαστάσεις στο εγγύς μέλος εξαιτίας των εγκληματικών νόμων που προσφάτως ψηφίστηκαν από τους βουλευτές της υποτελούς και απόλυτα ανίκανης δικομματικής κυβέρνησης που κυβερνά σήμερα τον τόπο, και (δ) μια πολιτική κρίση, με ασύλληπτες συνέπειες για τη Δημοκρατία, το κοινό καλό και το ίδιο το εθνικό συμφέρον.
Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, όπως ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι και κατ' επέκταση οι εγχώριοι πολιτικοί καλικάντζαροι, που διατείνονται ότι εμφανίστηκαν επιτέλους καθαρά σημάδια ανάκαμψης στην ελληνική οικονομία, διαστρεβλώνουν συνειδητά την πραγματικότητα, διότι έχουν απόλυτη επίγνωση της δραματικής κατάστασης που έχουν δημιουργήσει οι πολιτικές που επιβάλλουν στην Ελλάδα εδώ και πάνω από τέσσερα χρόνια.
Αναλογιστείτε μονάχα τη θλιβερή εικόνα των ελληνικών εξαγωγών, όπου η περιβόητη «εσωτερική υποτίμηση» έλαβε χώρα με δήθεν απώτερο σκοπό την ώθηση της δυναμικής του ελληνικού εξαγωγικού τομέα της οικονομίας. Μια πρόσφατη μελέτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τον τίτλο «The Puzzle of the Missing Greek Exports» αναγνωρίζει πλήρως την αποτυχία των ελληνικών εξαγωγών, αν και η ερμηνεία για την εν λόγω αποτυχία (απαιτούνται ακόμη μεγαλύτερες μεταρρυθμίσεις!) είναι αποκαλυπτική της νεοφιλελεύθερης αντίληψης που κυριαρχεί σήμερα σε όλο το φάσμα της ευρωπαϊκής πολιτικής και οικονομικής σκέψης.
Η συρρίκνωση της πτώσης του ΑΕΠ δεν αποτελεί από μόνη της ένδειξη ότι η οικονομία βρίσκεται σε τροχιά ανάκαμψης. Ενδεχομένως, αυτό που μπορεί να συμβαίνει είναι η κατολίσθηση της οικονομίας να έχει πιάσει «πάτο», αν και αυτό δεν είναι καθόλου βέβαιο από την κοινωνική σκοπιά της κρίσης.
Η φτώχεια, η στέρηση και η περιθωριοποίηση μπορούν κάλλιστα να διογκωθούν καθώς συνεχίζονται και επεκτείνονται οι πολιτικές της λιτότητας και της οικονομικής εξαθλίωσης των πολιτών.
Με τις πολιτικές που εφαρμόζονται, η τεράστια απώλεια του ΑΕΠ δεν πρόκειται να αναπληρωθεί ούτε σε μια εικοσαετία. Η ανεργία επίσης είναι βέβαιο ότι θα παραμείνει σε πολύ υψηλά επίπεδα για πολλά ακόμη χρόνια, ακόμη και αν ξεκινήσει μια πορεία δυναμικής οικονομικής ανάκαμψης βασισμένη στις δημόσιες επενδύσεις και την ενίσχυση του ιδιωτικού τομέα. Αυτή είναι η διεθνής εμπειρία της πορείας της απασχόλησης έπειτα από μια μεγάλη οικονομική ύφεση - και μάλιστα για βιομηχανικά ανεπτυγμένες χώρες που διέθεταν εκτεταμένες πολιτικές για την αντιμετώπιση της ανεργίας. Ωστόσο, αυτό είναι κάτι που δεν αναμένεται να συμβεί στην Ελλάδα όσο η χώρα συνεχίζει να κουβαλάει τεράστια επίπεδα δημόσιου χρέους (η αναλογία χρέους-ΑΕΠ έχει ήδη ξεπεράσει το 175%) και να παραμένει επί της ουσίας σε κατάσταση ανεπίσημης χρεοκοπίας.
Η πραγματικότητα είναι ότι η χώρα είναι σήμερα περισσότερο χρεοκοπημένη από ό,τι ήταν κατά την έναρξη των λεγόμενων σχεδίων «διάσωσης». Δυστυχώς, οι περισσότεροι Ελληνες πολίτες ακόμη δεν φαίνεται να έχουν συνειδητοποιήσει ότι, τελικά, δεν ήταν η Ελλάδα που διασώθηκε από τα μέτρα που επιβλήθηκαν από τους Ευρωπαίους εταίρους, αλλά οι ευρωπαϊκές και κυρίως οι γερμανικές και γαλλικές τράπεζες.
Χωρίς τη διαγραφή ενός πολύ σημαντικού ποσοστού του υφιστάμενου χρέους, είναι βέβαιο ότι η δημοσιονομική πολιτική της χώρας θα συνεχίζει να καθορίζεται από τις Βρυξέλλες και το Βερολίνο, με ή χωρίς νέο Μνημόνιο. Αυτή είναι μια πραγματικότητα γύρω από την οποία θα πρέπει εφεξής να διαμορφωθεί η όποια εθνική στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ σε περίπτωση που κάποια στιγμή αναλάβει τα ηνία της διακυβέρνησης της χώρας.
Στο ενδιάμεσο, η μόνη ρεαλιστική προσέγγιση για την αντιμετώπιση της συνεχιζόμενης κρίσης στην Ελλάδα είναι η διαμόρφωση ενός μαζικού κινήματος από τη βάση, με απώτερο σκοπό τη ριζοσπαστικοποίηση κυρίως εκείνου του ποσοστού της ελληνικής κοινωνίας που απέχει σήμερα από τα κοινά. Στο πλαίσιο αυτό, θα πρέπει να υλοποιηθούν όχι μονάχα τακτικές και στρατηγικές αντίστασης (με κύριο στόχο να πλήξουν το καθεστώς της πεονίας, που έχει επιβληθεί στη χώρα και τους πολίτες της, εκεί που πραγματικά πονάει, δηλαδή στις αντιλαϊκές πολιτικές που εφαρμόζονται για την εξυπηρέτηση των απαιτήσεων των διεθνών δανειστών), αλλά και ρεαλιστικές, υλοποιήσιμες προτάσεις για διέξοδο από την κρίση: την ανασυγκρότηση της οικονομίας, την ενεργοποίηση δημιουργικών μηχανισμών παραγωγής πλούτου, τη μεταμόρφωση της πολιτικής κουλτούρας, την αναγέννηση της Δημοκρατίας.
Πηγή: Ελευθεροτυπία