Πράσινη ανάπτυξη-Οι παγίδες των εναλλακτικών μορφών ενέργειας και η αποφυγή τους

Γενική εικόνα:

Η αποδοχή των λεγόμενων εναλλακτικών ή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας προωθείται συστηματικά στον ανεπτυγμένο κόσμο, ειδικά στην τελευταία δεκαετία, ως μονόδρομος ως προς την δυνατότητα της ανθρωπότητας να παράγει την ενέργεια και τα καύσιμα τα οποία θα χρειαστεί για να υποστηρίξει τον ολοένα αυξανόμενο πληθυσμό του πλανήτη με έναν βιώσιμο και ορθολογικό τρόπο. Μόνον για την Ελλάδα ο στόχος, θεσπισμένος από την ΕΕ, μέχρι το 2020 είναι να παράγει το 20% της ενέργειας της μέσω ανανεώσιμων πηγών^[1]  .

Ανταγωνισμός για την χρίση της γης:

Ξεκινώντας κανείς από μια απλή παρατήρηση ενός οποιουδήποτε, αιολικού ή φωτοβολταϊκού πάρκου βιομηχανικής κλίμακας, ή και ακόμα και ανάλογα χωράφια παραγωγής πρώτης ύλης βιοκαυσίμων αντιλαμβάνεται ότι χρειάζονται μεγάλες εκτάσεις γης ώστε να στηθούν μονάδες ικανές να παράξουν μεγάλα ποσά ενέργειας ή καυσίμων^[2]. Αυτόματα υπάρχει ανταγωνισμός για την χρίση της γης μεταξύ της χρίσης για παραγωγή τροφής και την παραγωγή ενέργειας. Στην περίπτωση της Ελλάδας το πρόβλημα μπορεί να γίνει πιο έντονο λόγω του ότι ο αγροτικός πληθυσμός παροτρύνεται^[3] να ανταλλάξει ένα προϊών υψηλών συγκριτικών πλεονεκτημάτων και εμπορευσιμότητας, όπως οπωροκηπευτικά τρόφιμα και ζωικά τεμάχια με τον ηλεκτρισμό που πιθανά να παράξουν τέτοιες μονάδες, ο οποίος προς το παρών δεν προσφέρεται για εξαγωγή μιας και είναι ακριβότερος από αυτόν που παράγεται με συμβατικές μεθόδους^[4].

Διαθεσιμότητα Ανταλλακτικών και Συντήρηση:

Πέρα από το μέγεθος της έκτασης που μπορεί να είναι απαραίτητο για μια μονάδα παραγωγής ενέργειας εναλλακτικού τύπου τα εξαρτήματα τα οποία είναι απαραίτητα για την συνεχή λειτουργία τέτοιων μονάδων είναι προϊόντα βαριάς βιομηχανίας και υψηλής ακρίβειας^[6]. Λόγω του μεγέθους τους έχουν πολύ μεγάλο χρόνο παράδοσης στα ανταλλακτικά τους^[7], ανάλογα το εξάρτημα αναφέρονται χρόνοι παράδοσης από ένα μήνα έως και δύο χρόνια, χαρακτηριστικά μια ανεμογεννήτρια το 2008 είχε χρόνο παράδοσης σχεδόν τρία χρόνια^[5] .Είναι επαρκώς πιθανό αν η χώρα δεν έχει την παραγωγική βάση και τις ανάλογες συμφωνίες που να τις επιτρέπουν την παραγωγή όλων των εξαρτημάτων να καταλήξει με χαμηλό ποσοστό χρησιμοποίησης των αιολικών και φωτοβολταϊκών της εγκαταστάσεων ή και αντικατάστασης τους, με μεγάλο κόστος, λόγω της αναμονής ή αδυναμίας παροχής ανταλλακτικών από τις παραγωγές χώρες. Εν πάση περιπτώσει ελλείψει εσωτερικής παραγωγικής βάσης μια χώρα θέτει σε ομηρία την δυνατότητα της να παράγει την απαραίτητη για αυτήν ενέργεια.

 Αδυναμία Ελέγχου της παραγωγής:

Ακόμα και αν κανείς θεωρήσει σαν δευτερεύων ζήτημα την παροχή ανταλλακτικών πρέπει να παρατηρήσει μια βασική αδυναμία των συστημάτων ανανεώσιμης ενέργειας, την διαρκή μεταβλητότητα της παραγωγής ενέργειας και την αδυναμία άμεσου ελέγχου του παραγόμενου ποσού^[2]. Από την στιγμή που εξαρτώνται σχεδόν όλες οι μορφές παραγωγής από την αλληλεπίδραση του κλίματος με τον εξοπλισμό, δεν είναι δυνατός ο μακροχρόνιος σχεδιασμός της παραγωγής ενέργειας, ή η κατά απαίτηση αύξηση της παραγωγής. Πρός το παρών τα συστήματα ανανεώσιμων πηγών υποστηρίζονται από συμβατικά εργοστάσια^[4], ώστε να μπορούν να διαχειριστούν μεγάλες περιόδους ζήτησης ή αδράνειας όπως η άπνοια,  η χαμηλή ηλιοφάνεια κτλ. Βιομηχανικού επιπέδου συστήματα αποθήκευσης ενέργειας ώστε να αντιμετωπιστεί η μεταβλητότητα της παραγωγής είναι υπό ανάπτυξη ανά την Ευρώπη αλλά συνήθως το κόστος κτίσης και χρίσης δεν συμπεριλαμβάνεται στους προϋπολογισμούς για το στήσιμο επιμέρους  μονάδων, αιολικών πάρκων π.χ.,  μιας και θεωρούνται τμήμα επένδυσης που αφορά το κατά τόπους εθνικό δίκτυο ηλεκτροδότησης.

Στο δια ταύτα;

Παρά τα υπάρχοντα ζητήματα η Ελλάδα δεν πρέπει να μείνει απλός παρατηρητής των εξελίξεων, για να δημιουργήσουμε ένα βιώσιμο ενεργειακό πλαίσιο χρειάζεται ψύχραιμη και συστηματική δουλεία. Κατ' αρχήν μια χαρτογράφηση κατάλληλων περιοχών για εγκατάσταση μονάδων βιομηχανικής κλίμακας είναι απαραίτητη, παράλληλα τα πανεπιστημιακά ιδρύματα της χώρας, ακόμα και συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα, μπορούν να εμβαθύνουν στην έρευνα με σκοπό την επίλυση ζητημάτων αποθήκευσης και μεταφοράς ενέργειας δημιουργώντας το απαραίτητο ακαδημαϊκό υπόβαθρο ώστε να καταρτιστούν μηχανικοί και εργάτες στο αντικείμενο. Συν τοις άλλοις κρατικές ή και συνεργαζόμενες ιδιωτικές εταιρίες μπορούν να κάνουν εγκαταστάσεις μικρής κλίμακας ώστε να δημιουργηθεί εσωτερική τεχνική και κατασκευαστική/παραγωγική βάση πάνω στην οποία θα στηριχτούν αργότερα μεγαλύτερης κλίμακας εγκαταστάσεις ΄Εν πάση περιπτώσει ο καιρός των ανανεώσιμων δεν έχει φτάσει για την πατρίδα μας άσχετα με το πώς παρουσιάζεται.

1. Roubanis, Dahlstrom, Noizette, (2010),’Renewable energy statistics’,Eurostat,ISSN 1977-0316.
2. Burton, Sharpe, Jenkins, Bossanyi,( 2001) ‘Wind Energy-Handbook’, John Wiley & Sons, Chichester, England.
3. Bode,Groscurth, (2008), ‘Incentives to Invest in Electricity Production from Renewable Energy under Different Support Schemes’-Discussion Paper,Arrhenius-Institute for energy and climate policy.
4. Ruffles(edr.),  (2004), ‘The Costs of Generating Electricity-A study carried out by PB Power for The Royal Academy of Engineering’,The Royal Academy of Engineering,ISBN 1-903496-11-X.
5. BVG Associates for BWEA#,(2007), ‘UK Offshore Wind: Moving up a gear’,Anual Report.
6. Fuhrmann, Lübke,  von Freyberg, Goch, (2012),’Efficient replacement of broken gears’, qmt περιοδικό τεύχος Φεβρουαρίου 2012-http://www.qmtmag.com/ .
7. Petrosino,(2012),’Energising measurement-Flexible laser tracker system facilitates the processing of large cast and steel components for wind energy systems, saving time and eliminating error’,qmt περιοδικό τεύχος Μαρτίου 2012-http://www.qmtmag.com/ .
   
   
   epam.org.uk