Η εξέλιξη των διαπραγματεύσεων και που οδηγεί. Μία κριτική ανασκόπηση.

 του Δημήτρη Κυπριώτη

Βαδίζοντας προς την αυριανή κρίσιμη συνεδρίαση του Eurogroup με κυρίαρχο το ζήτημα της συνέχειας ή όχι του προγράμματος (μνημόνιο) της Ελλάδας, θα επιχειρήσουμε  επιγραμματικά να δούμε τι έχει  πετύχει η σημερινή κυβέρνηση  μέχρι τώρα και που τελικά σκοπεύει να φτάσει, σε σχέση πάντα με το φλέγον ζήτημα που διαπραγματεύεται.

Η νέα κυβέρνηση της χώρας μας, από την πρώτη στιγμή που ανέλαβε τα καθήκοντά της, επιχείρησε  εκστρατεία ενημέρωσης των εταίρων μας στην ΕΕ, για να τονίσει ότι δεν είναι διατεθειμένη να συνεχίσει να κινείται σε ρυθμούς που επιβάλλονται από μνημόνια που έχουν υπογράψει προηγούμενες κυβερνήσεις και είναι αποφασισμένη  να απαλλαγεί από αυτά, τώρα που τελειώνουν οι προθεσμίες ισχύος των.

Αυτή η ενημέρωση ήταν η συνέχεια των προεκλογικών δεσμεύσεων που είχε αναλάβει  ως κόμμα  ο ΣΥΡΙΖΑ έναντι των Ελλήνων πολιτών, που σήμερα αποτελεί τον κύριο κορμό  της κυβέρνησης. Στην ουσία ο ΣΥΡΙΖΑ, είχε προδιαγράψει προεκλογικά τους στόχους του, σε σχέση με το θέμα της «απαλλαγής» της χώρας από το χρέος και το μνημόνιο και είχε καθορίσει στο που και πως  ακριβώς θα κινηθεί,  ώστε η χώρα και οι Έλληνες να μπορέσουν να ανασάνουν από τη σφικτή θηλιά του χρέους και των δυσβάστακτων υποχρεώσεων που έχουν επιβληθεί από τους δανειστές.

Συγκεκριμένα είχαν εξαγγελθεί τα εξής κύρια θέματα:

 Διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους του χρέους ύστερα από διαπραγματεύσεις με τους δανειστές, στη βάση  ευρωπαϊκής συνδιάσκεψης. Κατάργηση των μνημονίων και ανακούφιση των ελλήνων  από την ανθρωπιστική κρίση που βιώνει η χώρα, στη βάση συγκεκριμένου και κοστολογημένου οικονομικού προγράμματος, στην απαλλαγή της χώρας από την παρουσία της τρόικας, καθώς και άλλα μέτρα.

Επιγραμματικά θα λέγαμε ότι δύο ήταν τα  κυρίαρχα ζητήματα που  είχε η νέα διακυβέρνηση μπροστά της για να επιδιώξει να λύσει. 

Το θέμα  της ανατροπής της λιτότητας και της αποκατάστασης των  Δημοκρατικών λειτουργιών.

Από την άλλη πλευρά, καλό  είναι να θυμόμαστε την αποστολή της  τρόικας, που ήρθε και εγκαταστάθηκε στη  χώρα μας με συγκεκριμένους σκοπούς, τους οποίους και εκτέλεσε, όπως για παράδειγμα: Τη  μείωση του δημόσιου τομέα με απολύσεις,  την ισοπέδωση  μισθών  και  συντάξεων, σε δημόσιο  και σε ιδιωτικό τομέα, την επιβολή  μία απίθανης οριζόντιας φορολόγησης τόσο στα φυσικά πρόσωπα όσο και στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, την κατάργηση ασφαλιστικών και εργασιακών δικαιωμάτων και άλλα  πολλά τερατώδη μέτρα, που λήφθηκαν σε συνεργασία με τις μνημονιακές κυβερνήσεις και επιβλήθηκαν από αυτές  επί «δικαίων και αδίκων». Όλα αυτά αναφέρονται, για να υπάρχει αντιδιαστολή με τις επιδιώξεις και τις εξαγγελίες  της νέας κυβέρνησης για κατάργηση όλων των παραπάνω.

Ποτέ δε θα πρέπει να ξεχνάμε, ότι το αποτέλεσμα της  λήψης  όλων αυτών των μέτρων  έγιναν με την υπογραφή συμβάσεων και μνημονίων και επέφεραν: απώλεια της κυριαρχίας της χώρας λόγω ασυλίας,  τεράστια ανεργία, ανθρωποκτονίες και θανάτους, κύμα μετανάστευσης  νέων,  κλείσιμο επιχειρήσεων, εγκατάλειψη κάθε είδους παραγωγής  και  άλλα πολλά δεινά, που όλα μαζί επέφεραν στην πατρίδα μας μία πρωτόγνωρη ανθρωπιστική κρίση, που φτάνει στα όρια της γενοκτονίας, με τεράστιες υλικές και ηθικές απώλειες, που δύσκολα  συγκρίνονται ακόμα και με πολεμικές περιόδους.

 Απέναντι στα «κατορθώματα» αυτά, που επέφερε η αγαστή συνεργασία «ελληνικών» κυβερνήσεων και τρόικας,  οι «εταίροι» μας, ιδιαίτερα η Γερμανία, για να μας «βοηθήσουν» μας  φόρτωσαν  δάνεια, πολλά δάνεια και μάλιστα  σε τέτοιο ύψος, που τελικά μας οδήγησαν εν γνώσει τους στη μέγγενη της αποικίας χρέους, με σκοπό τη «ληστεία  των ασημικών» της χώρας μας και τον εξανδραποδισμό γενεών. Σημειωτέον ότι, από τα δάνεια που δόθηκαν στη χώρα, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη που είδε το φως της δημοσιότητας, το 92% από αυτά  επέστρεψαν στους δανειστές για να διασωθούν οι δικές τους τράπεζες (Γερμανικές και Γαλλικές) και μόνο το 8% από αυτά μπήκαν στην οικονομία της χώρας μας !    

Ήταν φανερό πλέον ότι το μεγάλο στοίχημα για τη νέα κυβέρνηση ήταν πρώτα η ανακοπή αυτής της κατάστασης και μετά η ανατροπή της λιτότητας με κάθε τρόπο και για το σκοπό αυτό είχε τη νομιμοποίηση από το λαό για ρήξη με το σύστημα που δημιούργησε αυτήν την τραγωδία όπως αναφέρθηκε παραπάνω.

Ο πρώτος γύρος των διαπραγματεύσεων-Θετικά σημεία

Άμεσα με την κινητοποίησή της η κυβέρνηση, κατόρθωσε σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, μόλις δύο εβδομάδων, να διεθνοποιήσει το πρόβλημα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα και κυρίως κατόρθωσε να κάνει να αντιληφθούν σε ένα βαθμό οι λαοί της Ευρώπης, το τι ακριβώς έχει συμβεί στη χώρα μας και το τι ακριβώς ζητάει η κυβέρνησή της. Αυτό καταγράφεται σαν ένα πολύ θετικό πρώτο βήμα  αυτής της κυβέρνησης.

Μάλιστα με τις ενέργειές αυτές  απέδειξε η σημερινή κυβέρνηση, ότι οι προηγούμενες μνημονιακές  κυβερνήσεις, ενώ είχαν τα περιθώρια να διαπραγματευθούν όχι μόνο δεν το έκαναν, αλλά προσπαθούσαν να παίρνουν μέτρα πιο σκληρά και περισσότερο προωθημένα  ακόμη και από αυτά της  τρόικας! Να γιατί οι ευθύνες τους είναι πολύ βαριές  για όλα αυτά που ζουν οι Έλληνες  τα τελευταία χρόνια και για τα οποία θα κληθούν να δώσουν λόγο, όπως προγραμματικά δήλωσε η κυβέρνηση.   

Αξίζει επίσης θετικά να σημειώσουμε ότι ο τρόπος που κινήθηκε η κυβέρνηση και οι πρωτοβουλίες που πήρε, στο μέτρο που τις πήρε, απέδειξαν ότι οι πάσης φύσεως Κασσάνδρες διαψεύσθηκαν οικτρά, όταν απειλούσαν ότι κάθε άρνηση ή αντίδραση προς τα κελεύσματα των δανειστών θα επέφεραν ανυπολόγιστες καταστροφές και ελλείψεις.

Πιστεύουμε δε, όπως εξελίχθηκαν  οι διαπραγματεύσεις,  ότι τα περιθώρια για πιο απαιτητική διαπραγμάτευση ήταν και είναι απολύτως εφικτά, αφού έγινε φανερό ότι η αναζήτηση «συμμάχων» έφερε αποτελέσματα που φάνηκαν, διστακτικά μεν αλλά ουσιαστικά, στα πρόσωπα των ηγετών Γαλλίας- Ιταλίας αλλά και Αυστρίας-Βελγίου.

Τέλος  δεν θα διστάσουμε να πούμε ότι, μεγάλο επίτευγμα της κυβέρνησης είναι η ανάκτηση της αξιοπρέπειας και η τόνωση του ηθικού των Ελλήνων, αλλά και η επιστροφή των κανόνων της δημοκρατίας, αφού  όπως αποδείχθηκε  στις τελευταίες συγκεντρώσεις σε πολλές πόλεις της χώρας, αυτό το είχε ανάγκη ο κόσμος. Ένας κόσμος που ύστερα από πολλά χρόνια, μπόρεσε να διαδηλώσει άνετα χωρίς το φόβο των χημικών και τη βίαιη καταστολή. Έτσι εκτός από τη  συμπαράστασή του,  έδειξε και την αποφασιστικότητά του για συνέχιση των αγώνων του μέχρι την τελική δικαίωση, προτρέποντας την κυβέρνηση να προχωρήσει στις δεσμεύσεις της για τη  διαγραφή του χρέους.

Αρνητικά σημεία των διαπραγματεύσεων

Όπως αναφέρθηκαν οι θετικές επιπτώσεις μετά τον πρώτο γύρο των διαπραγματεύσεων της νέας κυβέρνησης, σημειώνουμε κατ΄ αντίστοιχο τρόπο και τα αρνητικά σημεία, όπως τα αντιλαμβανόμαστε.

Για την κυβέρνηση, το κυρίαρχης  προτεραιότητας ζήτημα του χρέους που είχε θέσει ο ΣΥΡΙΖΑ προεκλογικά, φάνηκε πολύ σύντομα ότι έπαψε να είναι πια στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Αυτό φέρνει την όλη κατάσταση της χώρας πολύ πίσω, αφού η θηλιά του χρέους εξακολουθεί να παραμένει στο λαιμό της. Αφήνοντας όμως  στην άκρη η κυβέρνηση  το θέμα του χρέους, δικαιώνει, τουλάχιστον  στη φάση αυτή, όλους  αυτούς  που δικαίως επιμένουν ότι διαγραφή χρέους με διαπραγματεύσεις δεν μπορεί να γίνει. Στην περίπτωση δε που θα επιχειρηθεί, είναι σίγουρο ότι η κυβέρνηση θα αναγκαστεί να μιλά για άλλα πράγματα (επιμήκυνση, πάγωμα του χρέους κλπ)και να προσπαθεί να βρίσκει τρόπους δικαιολόγησης των πράξεών της, που όμως  θα απέχουν πολύ από αυτό που το απλό μυαλό καταλαβαίνει, ως διαγραφή.

Η εκπροσώπηση της τρόικας δια των υπαλλήλων της και οι μέχρι ταπείνωσης διαδικασίες  ελέγχου που είχαν επιβληθεί, μπορεί μεν  λεκτικά να μην υπάρχουν πια με τον τρόπο που  γνωρίσαμε, όμως είναι φανερό ότι η επιτήρηση θα εξακολουθήσει να υπάρχει, έστω και δια  θεσμικών οργάνων ή άλλων τεχνικών κλιμακίων εκτός  Ελλάδας. Και στο σημείο αυτό είναι φανερό ότι η κυβέρνηση προσπαθεί με λεκτικό τρόπο να κρύψει την πραγματικότητα.

Είναι λοιπόν πασιφανές ότι γίνεται προσπάθεια από την κυβέρνηση για ένα παιχνίδι λέξεων, προκειμένου τελικά ότι συμφωνηθεί να είναι εύπεπτο και για το λόγο αυτό η λέξη τροποποίηση του μνημονίου  δεν αρέσει στους δανειστές, αλλά και η λέξη επέκταση στην κυβέρνηση!  Θα λέγαμε ότι υπάρχει ένα σκηνικό αρραβώνα μεταξύ των δύο μερών, αλλά όχι γάμου.

Το στοίχημα για το σταμάτημα των ιδιωτικοποιήσεων φαίνεται ότι δεν κερδίζεται από την κυβέρνηση, αφού ήδη παραδέχεται ότι κάθε τι που  έχει μπει σε σύμβαση δεν αλλάζει.   Όπως ακόμη και αυτή η αποδοχή του 70% των προβλέψεων του υφιστάμενου μνημονίου, πιστεύουμε ότι θα είναι μία  συνεχής πηγή δεινών για το λαό και για αυτό ευελπιστούμε ότι οι  εσωτερικές  τριβές στο ΣΥΡΙΖΑ και στην κυβέρνηση, μαζί με την αντίδραση του λαού, μπορούν να φέρουν τελικά την ανατροπή αυτών των μέτρων, αφού όπως και να το δει  κανείς, αυτή η αποδοχή είναι πισωγύρισμα με συνέπειες, που φυσιολογικά εξεγείρει ακόμη και τους ένθερμους θιασώτες της κυβέρνησης.

Που θα καταλήξουν οι διαπραγματεύσεις; Ποια πρέπει να  είναι  η παραπέρα  στάση του λαού;

Σήμερα όλα τα μέτωπα είναι ανοικτά για το Eurogroup  της Δευτέρας. Κανείς δεν είναι σε θέση εκ προοιμίου να γνωρίζει, αν θα υπάρξει συμφωνία και τι είδους θα είναι αυτή. Προς το παρόν οι δύο πλευρές κρατούν κλειστά τα χαρτιά τους και μόνο εικασίες ή διαρροές διαφόρων πηγών ακούγονται.

Κακά τα ψέματα, όπως ακριβώς γνωρίζαμε η μία πλευρά στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης κατέχεται από τη Γερμανία και όλοι οι άλλοι παίζουν το ρόλο του συνοδοιπόρου της, φοβούμενοι να εκφράσουν τα πραγματικά τους «αισθήματα» και από την άλλη πλευρά, η Ελληνική αντιπροσωπεία που προσπαθεί να ισορροπήσει και όχι να έρθει σε ρήξη. Αυτό το ενδεχόμενο μάλλον έχει απομακρυνθεί.

Το πιθανότερο θα είναι, κατά τη δική μας εκτίμηση,  ότι δεν θα υπάρξει τελική συμφωνία τη Δευτέρα και θα επιχειρηθεί η εξάντληση όλων των χρονικών ορίων, ίσως και μετά από αυτά, για να βαδίσουμε χωρίς  συμφωνία ακόμη και  μέχρι και τον Αύγουστο. Στην περίπτωση αυτή η κυβέρνηση  μπορεί να κρατάει το λαό στις «επάλξεις» ποντάροντας  στην υπογραφή ενός καλλίτερου (όχι μνημονίου) προγράμματος.

Από την άλλη πλευρά όμως, ο λαός οφείλει τώρα όσο ποτέ άλλοτε, να ανεβάσει τον πήχη των διεκδικήσεών του ακόμη πιο ψηλά, όχι σε αντίδραση προς την  κυβέρνηση, αλλά για να της δώσει δύναμη πιέζοντας την, να προχωρήσει στις διεκδικήσεις πρώτα αυτών που η ίδια διακήρυξε και στη συνέχεια αυτών που ο ίδιος επιδιώκει να κατακτήσει.