Χωρίς στέγη στην Αθήνα...

Ο Χ. είναι μεσήλικας, πατέρας δύο παιδιών, δηλώνει υδραυλικός και είναι άνεργος. Αυτοπροσδιορίζεται ως νεοάστεγος, καθώς κοιμάται στον δρόμο τους τελευταίους δυόμισι μήνες. 

«Δεν αντέχω άλλο, αν συνεχίσω έτσι θα τρελαθώ! Όταν μένεις όλη μέρα έξω στο κρύο, μετά από λίγο καιρό δεν μπορείς πια να σκεφτείς, σταματάει το μυαλό σου…». Τον ρωτάω γιατί δεν μένει στα παιδιά του… «Πάνε σχολείο, μένουν με τη μητέρα τους. Εκείνη ξέρει ότι είμαι άνεργος, αλλά όχι και άστεγος, δεν της το έχω πει».

Είμαστε έξω από το κλειστό γήπεδο μπάσκετ του Ρουφ. Εδώ θα κοιμηθεί απόψε ο Χ., μαζί με λίγους ακόμα άστεγους που έχουν μαζευτεί.

Μια ομάδα πολιτών, με πρωτοβουλία του Δικτύου Αλληλεγγύης και στήριξη από τη Λαϊκή Συνέλευση της Πλατείας Συντάγματος, διασφάλισαν ότι μόλις φύγουν οι αθλητές, στις έντεκα το βράδυ, θα μπορούν να απλώσουν τις κουβέρτες τους στο παρκέ για να κοιμηθούν. Με πρωτοβουλία του φύλακα, αφού, κατά δήλωσή του, δεν μπόρεσε να βρει κανέναν υπεύθυνο στο τηλέφωνο. Όπως δεν απαντούσαν όλο το απόγευμα και τα τηλέφωνα του ΚΥΑΔΑ, του ιδρύματος Αστέγων του Δήμου Αθηναίων, παρόλο που απηύθυνε έκκληση μέσω της κυριακάτικης Καθημερινής στους πολίτες που εντοπίζουν άστεγους στον δρόμο να τους παραπέμπουν σε αυτό για να τους μεταφέρουν σε ένα ζεστό μέρος!

Είμαι έξω μόλις λίγες ώρες και έχω ξεπαγιάσει, όμως ο κανονισμός προβλέπει ενεργοποίηση του έκτακτου μέτρου φιλοξενίας των αστέγων σε γυμναστήρια μόνο εφόσον ο υδράργυρος πέφτει κάτω από 4 βαθμούς κελσίου. Και φαίνεται πως απόψε έχουμε 4 βαθμούς ακριβώς…

Ο Μ. περνάει από μπροστά μας με ένα καρότσι σουπερμάρκετ γεμάτο κουβέρτες. Τον προλαβαίνουμε και τον ενημερώνουμε ότι το γήπεδο θα είναι ανοιχτό και για εκείνον το βράδυ. Με δυσκολία συνεννοούμαστε, παρόλο που είναι Έλληνας. «Μόνο για σήμερα;». Τον βεβαιώνουμε ότι θα είμαστε και αύριο εδώ, να αγωνιστούμε για το δικαίωμά του σε μία στέγη. Κοντοστέκεται απογοητευμένος και εξαφανίζεται λίγο αργότερα.

«Δεν θέλουμε να χάσουμε την καβάτζα μας», μου εξηγεί ο Σ. «Αν φύγουμε για μια νύχτα, είναι πιθανόν να μας πάρει κάποιος άλλος τον χώρο που έχουμε βρει. Άσε που έχουμε συνηθίσει να κοιμόμαστε νωρίς και να ξυπνάμε με τα κοκόρια και τις πρώτες αχτίδες του ήλιου!».

Ξεκινάμε προς άγραν αστέγων, να τους οδηγήσουμε στη «θαλπωρή» του γηπέδου. Κάτω από τη γέφυρα, ο Δ. με την παρέα του, τυλιγμένοι σε κουβέρτες, έχουν πέσει για ύπνο. «Ελάτε στο γήπεδο, είναι ζεστά εκεί». «Όχι, ευχαριστούμε!», απαντάει μια κοπέλα, «Μας αρκεί που είστε εσείς εδώ και μας σκέφτεστε, νιώθουμε λιγότερο μόνοι». Ο Δ. προσφέρεται να μας δείξει που θα βρούμε άλλους αστέγους στην περιοχή. Ακολουθούμε ένα χωμάτινο μονοπάτι, δίπλα στη λεωφόρο.

Πίσω από τους θάμνους, μια μικρή φωτιά σε έναν τενεκέ φωτίζει αμυδρά το χώρο… Νάιλον περιτυλίγματα του μέτρου σχηματίζουν ένα αυτοσχέδιο κρεβάτι κάτω από ένα δέντρο. Ένας άνδρας με ψηλή κορμοστασιά σκιάζεται από την παρουσία μας. “Maximus, from Ethiopia, Adis Abeba”, μας συστήνεται. Του δίνω το χέρι, αλλά αντί χειραψίας συναντώ σφιχτή γροθιά… Θα είναι μουσουλμάνος, ορισμένοι θεωρούν ότι απαγορεύεται να αγγίζονται με οποιονδήποτε τρόπο δυο άτομα αντίθετου φύλου αν δεν έχουν σχέσεις μεταξύ τους… Πάλι καλά που δεν ισχύει σχετική απαγόρευση για το βλέμμα. Το δικό του, τρομαγμένο και περήφανο, με στοίχειωσε… Του μιλάμε Αγγλικά, προτρέποντάς τον να μας ακολουθήσει.

«Είμαι πολύ καιρό μόνος», μας λέει. «Όλο αυτό είναι ξαφνικό, χρειάζομαι λίγο χρόνο να σκεφτώ». Ο Δ. του μιλάει για την Κλίμακα, του λέει ότι μπορεί να πάει εκεί να κάνει μπάνιο, να πάρει και ρούχα. «Έχω ρούχα, μας λέει, δείχνοντας αυτά που φοράει». Θυμάμαι αυτό που είπε νωρίτερα μια κοπέλα στο Σύνταγμα, εκεί που μοιράζανε ρούχα σε όσους τα είχαν ανάγκη: «Ο πραγματικός άστεγος παίρνει μόνο ότι του χρειάζεται άμεσα: Ένα παντελόνι, ένα μπουφάν. Οι άλλοι που έρχονται και φεύγουν με σακούλες, μπορεί και να τα πουλήσουν…». «Θα έρθω να σε πάρω το πρωί, να πάμε στην Κλίμακα», του λέει ο Δ. φεύγοντας.

Σήμερα γνώρισα μόλις 10 από τους 20.000 ανθρώπους που λέγεται ότι ζουν στους δρόμους της Αθήνας. Είναι αρκετοί για να μην μπορώ να κοιμηθώ το βράδυ, ξέροντας ότι είναι μόνοι εκεί έξω. Εσείς;